Piktogram Nedir?
Bir objeyi, bir yeri veya bir konuyu resmetme yoluyla temsil eden ve grafiksel çizimler şeklinde kullanılan anlatım biçimine piktografi, bu anlatım için kullanılan sembollere ise piktogram denir.
Piktografi temelde fonotik harfler veya belirleyici uyaklar kullanılarak oluşturulan bir sistemdir. Piktogramlar Çivi yazısında ve hiyeroglifik yazılarda da yer almakta ve günümüzde hala Afrika, Amerika ve Okyanusya’daki gelişmemiş toplumlarda yazılı iletişimde ana araç olarak kullanılmaktadırlar.
Çağdaş kültürler tarafından “bayan ve erkek tuvaleti sembolleri ve sigara içilmez sembolleri ” gibi basit, resimsel ve temsili semboller olarak kullanılan piktogramlar, farklı dil ailelerine mensup dilleri konuşan insanların anlayabileceği üstün bir dildir. Bu nedenle, trafik işaretleri gibi piktografik materyaller maksimum anlaşılabilirlik bakımından evrensel standartlar olarak kabul edilirler.
Piktogram ya da piktograf bir eşyayı, bir objeyi, bir yeri, bir faaliyeti, bir kavramı resmetme yoluyla temsil eden semboldür. Bu sembollere dayalı yazı sistemine piktografi denir. Piktografi; temsili ve grafiksel çizimler şeklinde kullanılan bir anlatım biçimidir. Bir başka deyişle, anlamlı işaretleri esas alan yazı sistemlerindeki işaretler olarak açıklanabilir. Meteoroloji, haritalar ve trafik işaretlerinde yer alan semboller piktogramlardır. Bu kavramlar genel anlamda Çince karakterlerden türetilmiştir.
Piktografi temelde çizi yazısı gibi biraz uzam olan ve fonotik harfler veya belirleyici uyaklar kullanılarak oluşturulan bir sistemdir. Çivi yazısında ve hiyeroglifik yazılarda piktogramlar bulunur. Örneğin; Hitit ve Urartu yazı sistemleri piktografiktir. Simge halinde olan bu işaretler, bir nesneyi ya da yeri işaret ederler buraları direkt olmak suretiyle anlatırlar.
Mefhumun kökenine bakıldığında ise, karşımıza Latince çıkmaktadır. Sözcük Latincede yer alan pictus ve gram kelimelerinin türemesinden meydana gelmiştir. Manası ise, yazısı olmayan resimdir. Tarihte resmen kullanılmaya başlaması, 1964 senende olmuştur. Mefhumlar bu tarihte sistemlenen Tokyo olimpiyatlarında yer bulmuş olabilmek için resmen kullanılmıştır.
Tarihsel süreç içinde piktogram
Piktogramın tarihte birinci olmak suretiyle görülmesi, MÖ 5000li senelerde Çine dayanmaktadır. Bu mefhum bu senelerde Çim Gelenekinde oldukça sık kullanılmıştır. Günümüzde halen kimi camialer piktograf yazı yöntemi kullanmaktadır. Bu camialer Afrika ve Amerikada yaşayan gelişmemiş topluluklardır. Gelişmemiş geleneklerde bu mefhum yazı halinde kullanılırken, gelişmiş cemiyetler yaşama doğrultu vermiş olma özelliği olan semboller olmak suretiyle kullanmaktadır.
Bu hale verilebilecek en iyi misallardan biri ise, günümüzde kullanılan trafik işaretleridir. Bu trafik işaretlerinin her birisi piktograftır. Piktogramların bir özelliği de, şahısların dili, dini ve ırkı iyi de olsa kötü de olsa mana bakımından herkeste aynı çağrışımı uyandırmasıdır. Tren istasyonları, hava alanları, otogarlar ve çarşı gibi farklılığı bariz derecede ortada milletleri birleştirmiş olan yerlerde piktogramlar taşıdığı evrensel manalarla son derece büyük önem arz eden bir konumdadır. Müşterek bir dil anlatımı de, piktogramlar için kullanılmaktadır.
Piktogramın özellikleri
İşaretlerin en temel özelliği, evrensel nitelikler taşımasıdır. Yaş ve kültür grupları her ne olursa olsun, bu işaretleri rahatlıkla anlamalıdır. Ne olursa olsun tabular kullanılmaz. Yalın halde olan grafiksel çizimler ya da semboller, olmazsa olmazdır.
Tasarımı ise, illüstrasyon türünde özel bir şekilde olmalıdır. Uluslar arası anlamlar taşıması için, her ülkede aynı renkte ve şekilde olması gereklidir. Tasarlanan semboller estetik açıdan kaliteli olmalıdır ve tek renk basılsa bile anlaşılır olabilmelidir.
Piktogramlar çoğu zaman bir başka kavram olan idogramlarla karıştırılmaktadır. İdogramlar da resim yoluyla yapılır fakat bir mekanı ya da işareti değil, fikri ifade eder. Bu iki kavramın arasındaki fark budur. Meteoroloji, haritalar ve trafik işaretlerinde yer alan semboller piktogramlardır. Bu kavramlar genel anlamda Çince karakterlerden türetilmiştir.
Etiketler
Post a Comment